وزن قصايد و تنوّع يا عدم تنوّع

بخش دوّم: نقد و تحلیل آثار وحشی بافقی
ابزارها
تنظیمات نوشتاری

وزن قصايد و تنوّع يا عدم تنوّع

 

تنوّع و تعدّد وزن در نزد شاعران دليل قدرت شاعرى آنها و تسلّط آنان بر وزنها و بحور عروضى است. تنوّع وزن ذهن جستجوگر و خلاّق شاعر چيره‏دستى را بيان مى‏دارد كه از روى اصول و قاعده و اسلوب متعدّد به شعر سراييدن دست مى‏يازد.

وحشى نيز در چهل‏ويك قصيده خود از وزنهاى مهجور و كهنه و نيز از وزنهاى رايج آن زمان استفاده كرده و مهارت خاصّى در تنوّع اوزان شعرى خود در قالب قصيده از خود نشان داده است.

وحشى در قصيده بيشتر از وزنهاى: «مفاعيلن، مفاعيلن، مفاعيلن، مفاعيلن»1، «فاعلاتن، فاعلاتن، فاعلاتن، فاعلان (فاعلن)»2، «مفاعلن، فعلاتن، مفاعلن، فع‏لان (فعلن)»3، «فعولن، فعولن، فعولن، فعولن»4، «مفاعلن، فعلاتن، مفاعلن، فع‏لن»5، استفاده نموده است و گهگاه از وزنهاى ديگرى چون: «مفتعلن، فاعلاتن، فعلاتن، فعل»6، «فاعلاتن، مفاعلن، مفعول»7، «مفعول، فاعلن، فعلاتن، مفاعلن»8، «فاعلاتن، مفاعيلن، فعلان»9، «فعلاتن، مفاعلن، فاعلان»10، و وزنهاى مهجورى چون: «مستفعلن، فع‏لن، فعلاتن، مفاعلن»11، «مستفعلن، فعل، فعلاتن، مستفعلن»12 و «مستفعلن، مفاعلن، مستفعلن، فعل»13 استفاده نموده است.

وزن قصيده شماره 1

 

به ميدان تاز و سر در آتشم ده باد جولان را

پر از دود سپند جان من كن دور ميدان را




وزن: «مفاعيلن مفاعيلن مفاعيلن مفاعيلن»*ديوان: 165

 

وزن قصيده شماره 2

 

يك جهان جان خواهم و چندان امان از روزگار

كان جهان جان بر آن جان جهان سازم نثار



وزن: «فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلان»*ديوان: 198

وزن قصيده شماره 3

 

نماز شام كه سيمين‏هماى زرّين‏بال

به بام باختر انداخت سايه اقبال



وزن: «مفاعلن فعلاتن مفاعلن فع‏لان»*ديوان: 243

وزن قصيده شماره 4

 

بهار آمد و گشت عالم گلستان

خوشا وقت بلبل خوشا وقت بستان



وزن: «فعولن فعولن فعولن فعولن»*ديوان: 252

وزن قصيده شماره 5

 

هزار شكر كه بر مسند جهانبانى

نشست باز به دولت سكندر ثانى



وزن: «مفاعلن فعلاتن مفاعلن فع‏لن»*ديوان: 273

وزن قصيده شماره 6

 

راحت اگر بايدت خلوت عنقا طلب

عزّت از آنجا بجوى حرمت از آنجا طلب



وزن: «مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن»*ديوان: 168

وزن قصيده شماره 7

 

تفت رشك رياض رضوان است

كه در او جاى ميرميران است



وزن: «فاعلاتن مفاعلن فعلان»*ديوان: 173

وزن قصيده شماره 8

 

شغلى كه مطمح نظر كيمياگر است

تحصيل اتّحاد صفات مس و زر است



وزن: «مفعول فاعلن فعلاتن مفاعلن»*ديوان: 182

 

وزن قصيده شماره 9

 

باد فرخنده عيد و فصل بهار

بر تو و شاهزاده‏هاى كبار



وزن: «فاعلاتن مفاعيلن فعلان»*ديوان: 201

 

وزن قصيده شماره 10

 

اى تماشاييان جاه و جلال

بشتابيد بهر استقبال



وزن: «فعلاتن مفاعلن فاعلان»*ديوان: 236

وزن قصيده شماره 11

 

اى بخت خفته خيز و نشين خوش به اعتبار

زيرا كه با تو بر سر لطف آمده است يار



وزن: «مفعول فاعلات مفاعيلُ فاعلات»*ديوان: 208

وزن قصيده شماره 12

 

اى بر سر سپهر برين برده تركتاز

خورشيد بر سمند بلند تو طبل باز



وزن: «مفعول فاعلات مفاعيل فاعلات»*ديوان: 222

وزن قصيده شماره 13

 

حسن تو را كه آمده خط گرد لشكرش

بس ملك دل هنوز كه گردد مسخرش



وزن: «مفعول فاعلاتُ مفاعيل فاعلان»*ديوان: 223

 

 

 

آموزشگاه گویندگی و سخنوری موسسه شهریاران سخن (مدرسه سخن)

مدرسه سخن آموزشگاه و مدرسه تخصصی مجریگری و اصول و فنون سخنرانی


سالها با شما و همراه شما هستیم در سایت ایران مجری و باشگاه ایرانمجری. افتخار ماست تا اینبار در سایت سخنوری با شما باشیم.  صدها مقاله مرتبط به فنون سخنرانی و صدها متن سخنرانی و متن مجری گری در پردیس سخن 1400

مدرسه سخن ایران از بهترین مراکز آموزشی در زمینه سخنوری و گویندگی و مجریگری می‌باشد که با مدیریت دکتر فریبا علومی یزدی و مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکنون به آموزش بیش از ۱۰۰۰ مجری و سخنران در کشور اقدام نموده است.
شما می توانید آخرین مقالات و آموزش های مرتبط با فن بیان و سخنوری را در این سایت ببینید . برای ورود به سایت سخنوری کلیک کنید.


آخرین تصاویر از سخنوران و فراگیران مدرسه سخن و نظرات ارزشمند آنها را در قسمت نظرات گوگل مپ ملاحظه فرمایید.

روی لینک زیر کلیک کنید

گوگل مپ : مدرسه سخن ایران تاسیس ۱۳۹۵ آموزش سخنوری ، گویندگی و مجریگری

تنها یک راه برای سخنور شدن وجود دارد !