سادگى توصيفها

بخش دوّم: نقد و تحلیل آثار وحشی بافقی
تنظیمات نوشتاری

سادگى توصيفها

 

وحشى در ستايش پروردگار در ابتداى داستان فرهاد و شيرين در بيان اينكه همه چيز از خداوند صادر مى‏شود و خوبى و بدى از آنِ اوست به هر كه خواهد عزّت مى‏بخشد و به هر كه اراده كند ذلّت مى‏دهد؛ با تمثيلهاى ساده و روان، مطلب را بيان داشته و يادآور آيه شريفه «و تُعِزُّ مَنْ تشاء و تُذِلُّ مَنْ تَشاء» است:

 

بلند آن سر كه او خواهد بلندش

نژند آن دل كه او خواهد نژندش

 

به سنگى بخشد آن سان اعتبارى

كه بر تاجش نشاند تاجدارى



*ديوان: 494

نظم و انضباط نظام آفرينش حتّى به اندازه يك مو كم و بيش نيامده است:

 

به ترتيبى نهاده وضع عالم

كه نى يك موى باشد بيش و نى كم



*ديوان: 494

تمام مخلوقات علاوه بر اينكه در خدمت پروردگارند، خادم انسانها نيز هستند و اين از لطف آفريدگار است:

 

اگر جسمانيند ار جان پاكند

همه در خدمت اين مشت خاكند



*ديوان: 497

 

وحشى از خدا شرارى مى‏طلبد تا به واسطه آن به خدا برسد، بديها را كه سراسر پستى است، از خود دور كند و با شمع هدايت به معبود ازلى بپيوندد:

 

شرارى بايد از تو در ميانه

كه دوزخ سوخت بتوان زان زبانه

 

بديها در خود خس‏پوش داريم

بده برقى كه دود از خود برآريم

 

درخشى شمع راه ما كن از خود

تو خود ما را شو و ما را كن از خود



*ديوان: 497

وحشى در توصيف پيامبران كه با شاهان دنيوى متفاوتند و كمتر بخشش آنها مُلك ابد است، چنين مى‏گويد:

 

بود ملك ابد كمتر عطاهاشان

اگر باور ندارى شو گداشان



*ديوان: 499

در توصيف شب معراج كه جبرييل فرمان برون آمدن پيامبر را سر مى‏دهد:

 

برون آيا نبى‏اللّه‏، برون آى

برون آ، با رخ چون مه برون آى



*ديوان: 503

وحشى از مضمون «زبان سرخ سرِ سبز را بر باد مى‏دهد» بسيار سليس و ساده مطلب را بيان كرده است:

 

زبان آدمى با آدميزاد

كند كارى كه با خس مى‏كند باد

 

زبان، بسيار سر بر باد داده است

زبان سر را عدوى خانه زاد است



*ديوان: 510

تمايل تمام موجودات عالم به عشق:

 

اگر پويى ز اسفل تا به عالى

نبينى ذرّه‏اى زين ميل خالى

 

ز آتش تا به باد از آب تا خاك

ز زير ماه تا بالاى افلاك

 

همين ميل است اگر دانى، همين ميل

جنيبت در جنيبت، خيل در خيل



*ديوان: 512

وحشى مدار زندگى و رخ پايندگى را در عشق مى‏داند، رهايى از خود و خودى و انانيّت را پسنديده
مى‏شمارد، ولى رهايى از عشق را ننگ مى‏داند:

 

مدار زندگى، بر چيست بر عشق

رخ پايندگى در كيست در عشق

 

ز خود بگسل ولى زنهار زنهار

به عشق آويز و عشق از دست مگذار



*ديوان: 513

در خصوص صفات و خواصِ عشق:

 

صفات عشق را اندازه‏اى نيست

كجا كز عشق حرف تازه‏اى نيست

 

خواص عشق بسيار است، بسيار

جهان را عشق در كارست، در كار



*ديوان: 515

مقيمان حرم براى جلوگيرى از رفتن شيرين از مشكوى سخت ناراحت شدند و او را يارى بى‏وفا خواندند و در بى‏وفاييش گفتند:

 

شدى خوش زود سير از دوستدارى

مكن كاين نيست جز بى‏اعتبارى

 

زدى خوش زود پا بر آشنايى

مكن كاين نيست غير از بى‏وفايى

 

تو در اوّل به يارى خوش دليرى

ولى بسيار يار زود سيرى



*ديوان: 527

فرهاد كه در راه است تا براى ساختن بناى مجلل به سوى شيرين برود با توصيف خصوصيّات شيرين از زبان خادمان، ميل و محبّتى در دلش ايجاد مى‏شود؛ از اينرو از اخلاق و چگونگى اوضاع و احوال شيرين مشتاقانه سؤال مى‏كند:

 

از اين پرسيدى آداب بساطش

وزان ترتيب اسباب نشاطش

 

كه در بزمش بساط‏آرايى از كيست؟

بساطش را نشاط‏افزايى از كيست؟

 

مذاقش را چه زهر است و چه ترياك

هوس‏سوز است طبعش يا هوسناك؟

 

دلش سخت است يا نرم است چون است؟

عتابش بيش يا لطفش فزون است؟



*ديوان: 534

گروه همراه فرهاد جواب مى‏دهند كه شيرين با تاجداران تغافل مى‏كند و با خاكساران تواضع، مسكين‏نواز و مستغنى است:

 

تغافلهاى او با تاجداران

تواضعهاى او با خاكساران



كس ار مسكين بود مسكين‏نواز است

وگرنه پاى استغنا دراز است

 

سحاب رحمت است و سخت باران

ولى بر كشتزار عجزكاران ...



*ديوان: 535

تأثير مهم و قدرتمند زر در برآورده شدن حاجات و نياز زندگى انسانى:

 

عجب چيزى است زر! جايى كه زر هست

به آسانى مراد آيد فرادست



*ديوان: 538

 

آموزشگاه گویندگی و سخنوری موسسه شهریاران سخن (مدرسه سخن)

مدرسه سخن آموزشگاه و مدرسه تخصصی مجریگری و اصول و فنون سخنرانی


سالها با شما و همراه شما هستیم در سایت ایران مجری و باشگاه ایرانمجری. افتخار ماست تا اینبار در سایت سخنوری با شما باشیم.  صدها مقاله مرتبط به فنون سخنرانی و صدها متن سخنرانی و متن مجری گری در پردیس سخن 1400

مدرسه سخن ایران از بهترین مراکز آموزشی در زمینه سخنوری و گویندگی و مجریگری می‌باشد که با مدیریت دکتر فریبا علومی یزدی و مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکنون به آموزش بیش از ۱۰۰۰ مجری و سخنران در کشور اقدام نموده است.
شما می توانید آخرین مقالات و آموزش های مرتبط با فن بیان و سخنوری را در این سایت ببینید . برای ورود به سایت سخنوری کلیک کنید.


آخرین تصاویر از سخنوران و فراگیران مدرسه سخن و نظرات ارزشمند آنها را در قسمت نظرات گوگل مپ ملاحظه فرمایید.

روی لینک زیر کلیک کنید

گوگل مپ : مدرسه سخن ایران تاسیس ۱۳۹۵ آموزش سخنوری ، گویندگی و مجریگری

تنها یک راه برای سخنور شدن وجود دارد !